Golf is not a level playing field

Ondanks ons Hollandse platte landschap is het niet zo dat de bal altijd helemaal vlak ligt tijdens een ronde golf. Zeker op onze baan heeft u nog wel eens te doen met een oneffen ligging, de zogenaamde awkward lies. Het lastige van deze liggingen is dat ze moeilijk te trainen zijn op de driving-range. Dit soort liggingen simuleren met matten op de driving-range is compleet anders dan een natuurlijke vreemde ligging in de baan. U als golfer weet hoe complex dit verhaal is en daarom is het helaas niet mogelijk dit artikel kort te houden. Neem er even de tijd voor en sla het artikel op om later nog een keer na te kunnen lezen.

We hebben te maken met de volgende liggingen die kunnen variëren van sterkte. In het algemeen is het zo dat hoe sterker de slope is waarop de golfer staat des te meer de bal zal curven.

  1. Uphill
  2. Downhill
  3. Bal boven de voeten
  4. Bal onder de voeten

In dit artikel zult u vaak de term houding tegenkomen, het gaat hier dan om de hoek van de wervelkolom van de golfer in relatie tot de grond waar hij/zij op staat. Een goede basis drill om in een goede houding te komen is om recht op te gaan staan, met gestrekte armen de handen plat op de bovenbenen te plaatsen en van hieruit naar benden te glijden totdat de bovenkant van de knieschijven worden aangeraakt. De knieën zijn dan iets gebogen, ontspannen en dus nooit op slot!

De hoeveelheid knie-flex is belangrijk in dit verhaal want hiermee speelt de golfer in op zijn balans/evenwicht. Dit is uitermate belangrijk tijdens het uitvoeren van een schot vanaf een oneffen ligging! Een goede houding geeft de golfer dan ook meer stabiliteit en balans.

Alle informatie is geschreven voor een rechtshandige golfer.


Verwachtingen en aanpassingen

1. Uphill ligging

Te verwachten balvlucht: Vaak een hogere rechte vlucht met minder rol en minder carry afstand, soms ook iets hook-spin.

Het is lastiger om door impact en de follow-through het gewicht te verplaatsen naar de linkervoet. Dit kan hook-spin veroorzaken omdat de rechter voorarm eerder over de linkerarm roteert, het clubblad sluit eerder en dat veroorzaakt de hookspin. Bij een erg steile helling is het juist erg lastig om de voorarmen te releasen wat daardoor een push-slice kan veroorzaken. Het gewicht is in dit geval meer op de achterste voet, er is meer loft op impact en daarom dan ook de hogere vlucht.

 

Aanpassingen

Van een licht upslope zal de balvlucht hoger en minder ver zijn, daarom moet u hier sowieso één club meer pakken dan op een standaard vlakke ligging. Bij een steilere ligging kan de bal hook-spin krijgen zoals eerder vermeld. De bal zal dan meer afstand afleggen dus is een langere club selecteren dan niet nodig. Als de speler hook-spin verwacht op een steilere upslope moet er meer rechts van het doel worden opgelijnt. De grip is als normaal met de balpositie iets meer naar de hogere voet. Dit zorgt ervoor dat de club niet te diep de grond in zal slaan. Het lichaam is parallel aan de gekozen startlijn, op een lichte slope is het gewicht iets meer op de achterste voet om in balans te kunnen blijven.  Nu is het een kwestie van een goede swing maken zoals op een vlakke ligging, de kunst is om goede balans te houden tijdens de swing. Als de berekening van de curve goed gemaakt is zal de bal na het slaan van een lichte plag op target eindigen.

Het is natuurlijk logisch dat een bal op een hele steile ligging alleen blijft liggen als het gras hoger is, anders zou de bal namelijk altijd terug rollen naar een vlakkere ligging. Hogere rough houdt in dat er een kortere club met meer gekozen moet worden om hier doorheen te kunnen slaan. In deze situatie is het misschien ook tactischer om de bal niet naar het doel te slaan maar naar een goede plek terug op de fairway en daarna naar de vlag (take your medicine).


2. Downhill ligging

Te verwachten balvlucht: Vaak een lage push-slice de bal start rechts van het target en curved meer naar rechts in de lucht. Doorgaans meer rol op de bal en meer afstand dan normaal.

Het is lastiger om het gewicht te verplaatsen naar de achterste voet tijdens de back-swing, daardoor zal de speler sneller geneigd zijn de club steiler weg te nemen. Door impact wordt het makkelijker om naar links te komen met meer rotatie en laterale beweging door de helling waarop de men staat. Hierdoor is het gemakkelijker om met de handen voor de bal door impact te komen, de club heeft dan minder loft op impact, vandaar de lagere vlucht en meer rol.

 
Aanpassingen

Bereid dit schot goed voor, balans tijdens dit schot is het belangrijkst voordat er een clubkeuze gemaakt wordt. Grip de club zoals bij een standaard schot en zet het clubblad iets meer links t.o.v. het vertrekpunt van de bal. Plaats de bal iets terug in de stand dus meer naar richting de hogere rechtervoet. Als de bal teveel rechts in de stand ligt dan wordt de bal met een clubblad geraakt wat teveel open staat (wijzend naar rechts) en zal de bal teveel rechts vertrekken.

Plaats het lichaam parallel t.o.v. het van de vertreklijn van het clubblad. De houding zal iets meer leunend naar links zijn vanwege de slope en de wervelkolom staat dan loodrecht op de slope waarop de golfer staat. Belangrijk dus om het lichaam en de club meer links op te lijnen van het doel voorafgaand aan het schot!

Bij een erg steile slope speelt balans een nog grotere rol, voor meer stabiliteit is een bredere stand nodig.

Heuprotatie en gewicht verplaatsten naar rechts is nu extreem lastig dus zullen de polsen eerder in beweging komen en een steilere swing maken. Ook hier geldt dat een bal op een hele steile ligging alleen blijft liggen als het gras hoger is, anders zou de bal namelijk altijd terug rollen naar een vlakkere ligging. Hoger gras houdt meestal in dat er een kortere club met meer loft gespeeld moet worden.

Richt sowieso links van het target en grip de club zoals normaal maar houdt de club lager vast vanwege de bredere stand met meer knie-flex. De backswing zal kort en steil zijn en een goede uitkomst van dit schot hangt af van een stil hoofd tijdens de swing terwijl de positie van de wervelkolom in stand blijft tijdens het schot (loodrecht op de slope).

Het steilere zwaaivlak zorgt voor een buiten-binnen zwaaibaan t.o.v, de baldoellijn. Deze ligging zorgt sowieso voor meer arm en handactie.


Indien de bal boven of onder de voeten ligt zal er doorgaans meer curve ontstaan naarmate de slope steiler is!

3. Bal boven de voeten

Te verwachten balvlucht: Bijna altijd een balvlucht met hook-spin erop dus curvend van rechts naar links. Hoe sterker de slope des te meer hook verwacht kan worden.

 Met de bal boven de voeten van de golfer wordt het zwaaivlak (plane) vlakker. Dit leidt tot meer voorarm rotatie door impact, en daardoor vaak een sneller sluitend clubblad op impact. Hierdoor zal de bal van rechts naar links curven. Verder is het zo dat door de hoek van de ligging van de club het blad meer naar links wijst. We noemen dit face plane tilt en zal sterker zijn bij clubs met meer loft.

Aanpassingen

Probeer in te schatten hoeveel de bal zal gaan curven en kies een punt waar verwacht wordt waar de bal zal gaan starten. Een ervaren speler zal hier minder moeite mee hebben dat is logisch. Als men meer naar rechts gaat oplijnen t.o.v. het doel dan hebben we nu eigenlijk te maken met een combinatie ligging uphill en side hill. Houd hier dus rekening mee met het aannemen van houding en oplijnen.

Richt de club meer rechts van het vertrekpunt van de bal en meer als er geslagen wordt met een club met veel loft (door face-plane tilt). Verwacht meer spin naar links dus meer rechts laten vertrekken door meer rechts op te lijnen.

Grip de club zoals normaal met het lichaam parallel t.o.v. het vertrekpunt van de bal. Plaats de bal tegenover het borstbeen aangezien het moeilijker is om gewicht te verplaatsen doordat er meer druk op de hakken van de voeten is. Meer druk op de hakken veroorzaakt minder rotatie van de heupen. Met de bal boven de voeten zijn de benen iets meer gestrekt dan bij een normaal schot van een vlakke ligging, aanpassen van de houding en balans is dus nu ook weer van belang.

Probeer tijdens het schot de balans goed te behouden en maak een zal vol mogelijke backswing. Door de hook-spin op de bal zal de bal verder rollen, houd hier rekening mee met de clubkeuze.

Bij een erg sterke ligging boven de voeten moet de club korter vastgepakt worden, hoe steiler de slope hoe korter de grip vastgepakt moet worden. Ook hier is de balpositie tegenover het borstbeen en om in balans te kunnen blijven staan zal er nu juist meer druk op de bal en tenen  van de voet zijn. Meer druk op de bal/tenen zorgt vaak voor minder gewichtsverplaatsing tijdens het schot.


4. De bal beneden de voeten

Te verwachten balvlucht: Meestal een balvlucht die van links naar rechts curved. Met een hele steile helling vaak juist een vlucht naar rechts naar links.

Met de bal benden de voeten van de golfer wordt het zwaaivlak (plane) steiler. Door de steilheid van de slope kan de golfer minder met de heupen draaien in de backswing en doorzwaai. Hierdoor is de variatie van het resultaat van de vlucht ook groter. Een minder steilere slope waar een beetje heuprotatie mogelijk is veroorzaakt doorgaans een schot van links naar rechts. Dit komt voornamelijk door het steilere zwaaivlak.

Aanpassingen

De steilheid van de slope en clubselectie zijn het belangrijkst om rekening mee te houden. Als men voorover kan leunen om de bal te benaderen zonder evenwicht te verliezen dan is de slope klein. Doordat de golfer voorover leunt met meer druk op de bal/tenen van de voet is het zwaartepunt dichterbij de bal en zal het lastiger zijn om gewicht te verplaatsen. Dit veroorzaakt ook dat het zwaaivlak steiler wordt en daarmee een buiten-binnen zwaaibaan.

Let goed op de sole van de club, op een ligging met de bal onder de voeten zit de club niet vlak op de grond, de teen van de club steekt meer omhoog. Hierdoor kan het makkelijk voorkomen dat de hak van de club de grond raakt op impact en daardoor het blad sluit en hook-spin op de bal creëert!

Grip de club zoals een normaal schot maar op volle lengte op de grip (maak de club zo lang mogelijk). Ook de balpositie is als vanaf een normale ligging maar het lichaam parallel links van het vertrekpunt van het schot. Houding is ook als normaal maar met meer gewicht op de bal/tenen van de voet. Spin van links naar rechts zorgt voor minder afstand dus een langere club is gewenst.

Vanaf een steilere slope wordt dit schot nog meer een arm en hand schot omdat men het evenwicht moet behouden tijdens de beweging. Als de slope erg sterk is dan is het bijna niet meer mogelijk om te draaien met de heupen, daardoor worden de armen actiever door impact en zal het clubblad dus sneller sluiten. Hierdoor ontstaat de hook spin op de bal (rechts naar links). Face plane tilt kan van invloed zijn maar in mindere mate. Houd hier rekening mee met het richten van het lichaam en de club!

Behoud van knee-flex tijdens de set-up en gedurende de swing om te voorkomen dat men omhoog komt en daardoor de bal topt is bij deze ligging dus erg belangrijk!


Conclusie

Oneven liggingen zijn uiterst lastig voornamelijk omdat ze eigenlijk alleen tijdens het spelen voorkomen. Probeer voor te stellen wat de bal gaat doen en denk logisch na. Maak ook altijd eerst voldoende oefenswings om de balans en stabiliteit te checken maar voornamelijk ook om uw laagste punt te oefenen, waar raakt de club de grond?

Sla tijdens een oefenronde ook eens een paar extra ballen van verschillende liggingen om dit vaker te trainen (zonder andere spelers op te houden uiteraard). De meer ervaren golfer is beter in deze schoten en weet beter hoe er mee om te gaan. Veel spelen en leren in de baan is dus altijd goed!

Succes met oefenen!

Vragen? Laat het ons weten.